Aanval op abortusrechten in de VS beantwoorden met massale en internationale beweging

Het is één van de belangrijkste verworvenheden die geboekt werden door de enorme strijd in de tweede feministische golf. Dat deze aanval kan doorgaan terwijl de Democratische Partij – die zich nochtans steeds voorstelde als de grote garant voor vrouwenrechten – aan de macht is, maakt het extra bitter.

Aanvallen op vrouwen en LGBTQI personen

De gevolgen voor vrouwen en mensen die zwanger kunnen worden, zouden verreikend en rampzalig zijn. In 13 staten zou abortus onmiddellijk volledig verboden worden via zogenaamde “trigger laws” die in werking treden eens Roe v Wade herroepen is. In 26 staten zouden ernstige beperkingen gestemd worden, mogelijk als opstap naar een volledig verbod.

Dat een meer fundamentele aanval op het recht op abortus eraan zat te komen, is niet echt een verrassing. De door Trump benoemde rechters in het Hooggerechtshof waren net daarom gekozen en dat werd niet onder stoelen of banken gestopt. In september vorig jaar werd in Texas een wet gestemd die abortus verbood na zes weken zwangerschap en individuen toestond iedereen die abortus pleegt of eraan assistentie verleent aan te klagen. In Oklahoma is er nu een wetsvoorstel dat mensen die in een abortusdienst voorzien bedreigt met gevangenisstraffen tot 10 jaar!

Deze conservatieven mikken niet alleen op vrouwenrechten – naast abortus ook bijvoorbeeld op toegang tot voorbehoedsmiddelen – maar zijn er ook op uit rechten van LGBTQI personen onderuit te halen. Eerst in Florida en dan in Alabama werden wetten gestemd die scholen verbieden thema’s als genderidentiteit of seksuele oriëntatie te bespreken en in hun lessen op te nemen. Nog in een tiental andere staten wordt over dergelijke “don’t say gay” wetten gesproken. De poging van rechts om te stellen dat het in de komende Supreme Court beslissing alleen over abortus gaat en niet over andere rechten, is dan ook totaal ongeloofwaardig.

Abortus: een fundamenteel en levensnoodzakelijk recht

Voor de Democraten in de VS is dit recht iets dat als wisselgeld gebruikt kan worden, net zoals dat altijd het geval is geweest voor de liberale, sociaaldemocratische en nu ook groene partijen in België. Er wordt wel lippendienst aan bewezen, er wordt wel over gesproken in periodes voor de verkiezingen, maar uiteindelijk zijn ze bereid hierop terug te komen. Biden had in zijn verkiezingscampagne beloofd om het recht op abortus wettelijk vast te leggen – dat beloven de Democraten al zo’n 50 jaar – maar die belofte was als de meeste van zijn beloftes: leeg.

Voor vrouwen en anderen die ongewenst zwanger zijn, is dit heel anders: het is een zaak van leven of dood. Zeker in deze periode van enorme inkomensonzekerheid en snel stijgende levensduurte, is controle over je eigen vruchtbaarheid van enorm belang. Een kind of geen kind erbij kan hetgene zijn dat je over de rand duwt, zeker in een land waar er geen universele ziekteverzekering en zelfs geen recht op betaald zwangerschap bestaat. Een zwangere persoon bevindt zich aldus tussen hamer en aambeeld: geen steun om een kind groot te brengen, maar ook geen mogelijkheid om de zwangerschap niet te voltrekken. Talrijke drama’s zullen onvermijdelijk volgen.

Het is geen toeval dat het vooral werkende en arme vrouwen zijn geweest die historisch de strijd voor het recht op abortus hebben gevoerd. Rijke vrouwen hebben immers de middelen om een individuele oplossing vinden, terwijl werkende en arme vrouwen zich moeten baseren op openbare voorzieningen en diensten. Als je niet weet hoe zowel de huur als voedsel te betalen, dan zit een reis naar een staat of een land waar abortus wel legaal kan er niet in.

Vooral zwarte vrouwen en migrantenvrouwen – zeker ongedocumenteerde migranten – zullen het hard te verduren hebben. Nu al lopen zwarte vrouwen drie maal meer risico om te sterven door complicaties in de zwangerschap, omdat ze overgerepresenteerd zijn in de groep van mensen in armoede, maar ook door racisme dat in alle instellingen aanwezig is, ook in de zorg.

Het gaat om het fundamentele recht om over je eigen lichaam, leven en toekomst te beslissen.

Een beweging opbouwen in de VS, maar ook hier is de strijd niet voorbij

Peilingen wijzen uit dat een meerderheid van de bevolking voorstander is van het recht op abortus. Dat een kleine kliek van onverkozen, voor het leven benoemde rechters dat recht zomaar onderuit kan halen, is totaal ondemocratisch. Dit is een aanval van rechts. Als zij daarin slagen, heeft dat echter ook veel te maken met het feit dat de Democraten nu al een halve eeuw hun belofte om het abortusrecht wettelijk vast te leggen niet zijn nagekomen.

Het toont opnieuw hoe de Democraten een partij van de heersende klasse zijn. Zelfs als theoretische voorstanders van het recht op abortus zijn ze tegen iedere vorm van beweging die hun systeem in vraag kan stellen. Ze weten immers uit historische ervaring dat een beweging die van onderuit wordt opgebouwd al snel meer wil dan wat zij bereid zijn te geven. Met name: een sociaal programma dat mensen echte keuze laat en dus naast het recht op gratis en voor iedereen toegankelijke abortus ook sociale eisen stelt die het mogelijk maken kinderen te krijgen zonder je tegelijk te verarmen.

Er kan niet gerekend worden op het politieke establishment, noch op de rechtbanken om vrouwenrechten te bekomen en te vrijwaren. Dat is ook niet de manier waarop Roe v Wade afgedwongen is. Jarenlange massale actie in de straat om de zaak op de agenda te houden, georganiseerde burgerlijke ongehoorzaamheid die vrouwen voorzag in veilige abortus, het sluiten van bondgenootschappen met andere bewegingen en zeker met de arbeidersbeweging … dwongen het establishment in de VS er destijds toe dit recht te erkennen.

Dit is ook het soort actie, een massastrijd van vrouwen, gender niet-conforme mensen en werkenden, dat in de laatste jaren overwinningen afdwong in Ierland – een strijd waarin onze zusterorganisatie Socialist Party en de socialistisch feministische campagne ROSA een sleutelrol speelden – en in meerdere Latijns-Amerikaanse landen.

Dit is wat in de VS nodig is. Dat is de boodschap die Socialist Alternative in de VS brengt. Socialist Alternative initieerde acties in verschillende steden o.a. walk-outs van studenten op 13 mei, en werkte samen met anderen in bredere protesten, o.a. met werkenden uit de gezondheidszorg. Het organiseerde meetings waarin activisten bediscussiëren hoe de strijd het best georganiseerd kan worden. Spontane woede-uitbarstingen zullen immers niet volstaan om rechts tegen te houden. De uitbouw van een massale georganiseerde beweging zal cruciaal zijn.

Uiteindelijk zal er vanuit de massabewegingen tegen de aanvallen van rechts en de gevolgen van het behoud van een onhoudbaar geworden systeem – het kapitalisme – een nieuwe partij moeten ontstaan. Dit moet met nauwe betrokkenheid van de jongeren, vrouwen, zwarten en migranten, werkenden die belang hebben bij de omverwerping van de rijke 1% van super-kapitalisten en met strijd voor een samenleving waarin niet winst, maar noden en behoeften van de diverse meerderheid van de bevolking de richting bepalen waar de samenleving heen gaat.

Op 14 mei hielden verschillende afdelingen van ISA en Rosa International Socialist Feminists solidariteitsacties en we zullen daarmee verder gaan. Uit solidariteit met vrouwen en zwangere personen in de VS, maar ook omdat in de meeste landen, zoals in België, een ontwikkeling als in de VS niet ondenkbaar is, zelfs als het op korte termijn niet zeer waarschijnlijk is. Ook hier is het recht op abortus niet in de wet vastgelegd – abortus staat nog steeds in het strafboek en is enkel gedecriminaliseerd in een aantal gevallen. Abortus op aanvraag is enkel mogelijk tot 12 weken, wat maakt dat ook hier nog steeds honderden naar het buitenland trekken om toegang te hebben tot die dienst. De reiskosten en het feit dat de dienst dan betalend wordt, maakt dat zeer moeilijk voor werkende en arme vrouwen.

Ook hier moet daarvoor niet gerekend worden op de partijen die gisteren hun wetsvoorstel voor een verlenging van de periode voor een legale abortus en het schrappen uit het strafboek opgegeven hebben om de Vivaldi-regering te vormen met de CD&V.

Dit artikel delen :