Verschenen op 25 oktober 2023 in de categorie 
Geschreven door 
De PS stelt voor om een einde te maken aan het statuut van samenwonende. Dat is erg belangrijk voor mensen met een uitkering die benadeeld worden door dit statuut. Een beperking in het voorstel is dat wettelijk samenwonenden niet aan bod komen. Het voorstel geldt enkel voor wie in de praktijk samenwoont, bijvoorbeeld gedeelde huisvesting, intergenerationele huisvesting, niet aangegeven koppels …
De PS lanceerde haar verkiezingscampagne met tromgeroffel aan het begin van het nieuwe werkingsjaar. “Niets staat ons nog in de weg om zo snel mogelijk een wetsvoorstel in te dienen om het statuut van samenwonende af te schaffen en dit op de agenda te plaatsen van de Commissie Sociale Zaken,” aldus Ahmed Laaouej in de Kamer op 12 september.
Noodzakelijke maatregel
Zeker op een ogenblik dat huisvesting zo onbetaalbaar is, worden mensen met weinig middelen gedwongen om samen te wonen. Het is echter niet omdat je samenwoont, dat je alle kosten deelt. Toch is feitelijk samenwonen een reden om sociale uitkeringen drastisch naar beneden te trekken. Het systeem gaat er immers van uit dat iedereen die onder hetzelfde dak woont, financieel samenwerkt. Zo bedraagt het leefloon voor een alleenstaande 1.238,4 euro per maand, tegenover 825,61 euro voor een samenwonende. Deze situatie benadeelt vooral vrouwen. Het afschaffen van het statuut van samenwonende zou goed nieuws zijn voor de 584.000 werklozen, zieken … die er vandaag onder vallen.
Het statuut van samenwonende is in 1981 ingevoerd om de uitkeringen te verlagen op een ogenblik dat veel vrouwen op de arbeidsmarkt kwamen. Lagere uitkeringen werden gerechtvaardigd met het argument van ‘solidariteit’ binnen het gezin. In de praktijk betekende het dat vrouwen financieel afhankelijk bleven van hun echtgenoot. Bij dergelijke afhankelijkheid is de stap groter om uit een situatie van huiselijk geweld of een toxische relatie te stappen.
Een belangrijke vraag is hoe de kostprijs van 1,84 miljard euro voor deze maatregel zal gefinancierd worden. Daarvoor moet het geld gezocht worden waar het zit. De PS deed stelselmatig het tegenovergestelde. Onder de regering-Di Rupo werd in 2012 de jacht op de werklozen geopend met een snellere degressiviteit van de uitkeringen en het ondermijnen van de wachtuitkering. Dat maakte jongeren in heel wat gevallen afhankelijk van hun partner.
Voor geïndividualiseerde rechten en degelijke uitkeringen
Elke uitkering moet boven de armoedegrens liggen en iedereen in staat stellen een vrije wil en zekerheid te hebben. Door rechten te individualiseren, kunnen we iedereen in staat stellen om financieel onafhankelijk te zijn en te ontsnappen aan rampzalige situaties.
Als de PS echt wil opkomen voor vrouwen, moet de partij de sociale zekerheid versterken, opkomen voor meer openbare diensten, degelijke jobs en hogere lonen die iedereen toelaten om een waardig professioneel en persoonlijk leven te leiden.
Eigen huisvesting steeds ontoegankelijker
De hogere rentevoeten maken dat het aankopen van een eigen woning of appartement duurder wordt. Dit heeft gevolgen. De Vlaamse overheid schat dat de inkomsten uit registratierechten dit jaar 700 miljoen euro lager zullen liggen dan eerder verwacht. Dit komt door de daling van het aantal verkopen en het feit dat de prijzen niet sterker stijgen dan de inflatie. In de eerste helft van dit jaar waren er 23% minder verkopen dan vooraf ingeschat.
De prijzen van kleinere huisvesting stijgen het sterkst. In Brussel werden studio’s op jaarbasis 9,15% duurder. Appartementen werden 3,3% duurder, tot gemiddeld 1.188 euro per maand. De stijging was het grootst in Jette, de goedkoopste Brusselse gemeente. Daar is de gemiddelde huurprijs met 50 euro gestegen tot 879 euro per maand. Ook in Antwerpen bedraagt de gemiddelde huurprijs voor een appartement meer dan 1.000 euro per maand.
