Recht op abortus in Mexico: stapje vooruit, maar strijd nog niet ten einde

In de laatste maanden hebben twee provincies de depenalisatie van abortus doorgevoerd. Dat is een duidelijke overwinning van de vrouwenbeweging op nationaal niveau.

Er resten echter nog heel wat provincies, waardoor het noodzakelijk is om de strijd voor de depenalisatie van abortus te blijven organiseren om deze eis op nationaal niveau af te dwingen.

In juli 2021 werd Veracruz slechts de vierde provincie van Mexico om abortus tot 12 weken door beslissing van de zwangere persoon te depenaliseren. Enkele weken eerder was Hidalgo de derde provincie, Oaxaca de tweede in 2019 en in 2007 was Ciudad de México de eerste. Op nationaal niveau is abortus enkel legaal onder enkele zeer specifieke voorwaarden, dewelke variëren afhankelijk van de provincie: wanneer er sprake is van seksueel geweld, wanneer de gezondheid of het leven van de zwangere persoon op het spel staan, wanneer de foetus ernstige misvormingen heeft, wanneer er kunstmatige inseminatie is geweest zonder toestemming of wanneer er een zware economische situatie is. Deze reeks aan voorwaarden beperkt de autonomie van zwangere vrouwen over hun lichaam. Sommigen zien zich genoodzaakt om naar clandestiene klinieken te trekken, dewelke niet altijd veilig zijn en in sommige gevallen eigendom zijn van religieuze organisaties die hen willen overtuigen om geen abortus te plegen, of om abortus te plegen via medicijnen, dewelke een risico kunnen inhouden voor de gezondheid wanneer dit niet onder toezicht gebeurt, of om de abortus door te voeren via kruiden of zelfs door zich naar andere staten te begeven.

Deze situatie houdt geen rekening met mensen uit perifere zones en/of met mensen die over weinig middelen beschikken en voor wie er bijgevolg geen toegang is tot abortus. De staat zou gezondheidsdiensten voor haar hele bevolking moeten garanderen, maar de realiteit staat daar ver van af.

De feministische beweging en de Marea Verde zijn gegroeid sinds 2018, getuige hiervan is de vooruitgang in Mexico inzake de depenalisatie van abortus. Er wordt echter nog steeds neergekeken op abortus en zij die beslissen om abortus te plegen moeten hier de sociale gevolgen van dragen, zelfs wanneer ze het doen in provincies waar het legaal is. Het feit dat dit thema haar verdiende aandacht heeft gekregen in de nationale politieke agenda is te danken aan feministisch protest en aan de eisen die naar voren werden gebracht tijdens betogingen en op sociale media, niet enkel in Mexico maar in Latijns Amerika en wereldwijd. Op 8 maart 2020 waren de acties heel groot in Mexico. Wegens de pandemie is het aantal manifestaties gedaald, maar de kwestie van de depenalisatie van abortus verdween niet van de agenda. Enkele voorstellen om de toegang tot abortus te versoepelen zijn verworpen door lokale parlementen, maar de acties blijven in heel het land doorgaan.

Zwangere vrouwen hebben altijd al geaborteerd en zullen dit blijven doen, waardoor de strijd voor reproductieve rechten niets nieuws is. Het is al decennia één van de belangrijkste eisen van de feministische beweging. Vandaag bestaan er nog steeds conservatieve krachten gelinkt aan de rechtse partijen zoals de PAN, aan de geestelijken en aan delen van de kapitalistische klasse die zich verzetten tegen elke versoepeling van de toegang tot het recht op abortus. Ze stellen het voor alsof ze de rechten van de mens verdedigen en dat ze ‘provida’ (pro-life) zijn. Dergelijke groepen hebben verschillende mobilisaties gehouden met als doel om de toegang tot veilige, legale en gratis abortussen te verhinderen. Dit gebeurde in alliantie met de partijen PRI, Pan en PES. Zelfs rechtse strekkingen binnen de linkse partij MORENA stemden tegen de depenalisering van abortus.

Het maakt dat zwangere vrouwen niet alleen geconfronteerd worden met een seksistisch rechtssysteem, maar ook met reactionaire groepen die foute informatie verspreiden onder de bevolking om abortus als moreel verderfelijk voor te stellen in plaats van als wat het echt is, namelijk als een aspect van reproductieve gezondheid van vrouwen waartoe ze op ieder moment toegang zouden moeten hebben.

Abortus moeten legaal, veilig en gratis zijn omdat het een kwestie is van mensenrechten en iedere persoon moet vrij over hun lichaam kunnen beschikken.

De slogan “seksuele opvoeding om te beslissen, anticonceptie om niet te aborteren, legale abortus om niet te sterven” impliceert dat er met seksuele opvoeding geen ongewenste zwangerschappen meer zullen zijn, wanneer de realiteit is dat dit een instrument is dat de bevolking kan helpen om geïnformeerd te zijn rond verschillende aspecten van het seksuele leven. Maar in ons land hebben diezelfde anti-rechten groepen ervoor gezorgd dat seksuele opvoeding geen deel uitmaakt van de algemene opvoeding in het land, en daarom moeten we strijden voor toegang tot seksuele opvoeding voor iedereen. Anderzijds hebben de meerderheid van de anticonceptiemiddelen negatieve gevolgen, en garandeert het gebruik van anticonceptie niet dat er nooit een bevruchting plaatsvindt, waardoor abortus niet mag worden gezien als de laatste en slechtste optie.

Er rest nog een heel lange weg. We moeten deze op een georganiseerde manier tegemoetgaan, om de depenalisatie van abortus op nationaal niveau te eisen en tegelijkertijd de strijd aan te gaan met reactionaire en seksistische ideeën  omtrent abortus. We moeten strijden zodat de noodzakelijke rechten en diensten worden gegarandeerd opdat abortus toegankelijk zou zijn voor iedere persoon die dit wil. Dit zullen we enkel kunnen doen door middel van georganiseerde strijd, op straat en door de discussie aan te gaan op onze scholen, wijken, werk en organisaties.

De strijd voor de depenalisatie van abortus moet niet enkel door (zwangere) vrouwen worden gevoerd, maar ook door werkenden, boeren, studenten en jongeren om nieuwe rechten te bekomen voor alle onderdrukten. Om stappen vooruit te zetten in de depenalisatie van abortus, moeten we aan een zo breed mogelijke feministische beweging bouwen die niet enkel uit vrouwen bestaat en die onze eisen koppelt aan die van andere bewegingen. Er is nood aan een links alternatief die vrouwenrechten echt als een prioriteit ziet.

De strijd voor toegang tot legale, veilige en gratis abortus voor alle vrouwen moet verder opgevoerd worden!

Gepubliceerd in september 2021 op Alternativa Socialista (Mexico).

ROSA is een internationaal netwerk dat opkomt voor socialistisch feminisme  –  opgericht door vrouwen van ‘International Socialist Alternative’ (ISA) waarvan LSP de Belgische afdeling is.


Dit artikel delen :

ROSA organiseert acties, evenementen en campagnes om te strijden tegen seksisme en het systeem die het onderhoudt : het kapitalisme.