Waarom de strijd van Britney Spears een brede echo krijgt

Door Ginger Jentzen (Socialist Alternative, VS)

Mega-popster Britney Spears gaf een drieëntwintig minuten durende getuigenis tijdens een recente rechtszitting. Ze sprak krachtig tegen de onder curatele stelling die gebruikt wordt om haar rechten en de toegang tot haar verdiensten drastisch te beperken. De #FreeBritney-beweging – mensen die geloven dat de vader van Spears de 39-jarige vrouw gegijzeld houdt – kreeg onlangs grote belangstelling na een veelbekeken documentaire van de New York Times, ‘Framing Britney Spears’. Belangrijker is dat de aandacht voor Britney Spears, een volwassen vrouw die al 13 jaar wettelijk door haar vader wordt gecontroleerd, wijst op een verschuivende sociale houding van intolerantie ten opzichte van onderdrukking in alle hoeken van de samenleving.

Spears is door een rechter onder voogdij gesteld, ze wordt geacht niet in staat te zijn beslissingen te nemen in het eigen belang. Deze regelingen kunnen tijdelijk zijn, maar activisten voor de rechten van personen met een handicap wijzen erop dat als een voogdij eenmaal is ingesteld, er voor elke wijziging of beëindiging een hoge bewijsdrempel geldt, en dat het uiteindelijk aan de rechter is om hierover te beslissen.

In haar getuigenis zei Spears tegen de rechter: “Ik wou dat ik hier voor altijd aan de telefoon met je kon blijven, want zodra ik de telefoon ophang, is het alleen maar ‘neen’… Ik voel me zo alleen.” Dit gevoel is verre van onbekend voor de één op de drie vrouwen die in hun leven te maken krijgen met huiselijk geweld, gevangen door gebrek aan middelen.

Vrouwen die te maken krijgen met misbruik herkennen de wortel-en-stokmanipulatie en het machtsmisbruik dat gebruikt wordt door het team dat Spears gegijzeld houdt. Spears wordt gedwongen tot een “wettelijk geconstrueerde jeugd”, zoals een journalist het uitdrukte, waar “haar vader het soort beslissingen neemt die we van een ouder verwachten voor een tiener.”

Een rechter heeft onlangs Spears’ verzoek om de onder curatele stelling te beëindigen afgewezen. De financiële instelling die als medebewindvoerder optreedt, Bessemer Trust, trok zich echter terug uit haar rol, en dagen later nam Spears’ door de rechtbank aangewezen advocaat ontslag. Dit gebeurde telkens omdat ze niet wilden doorgaan zonder Spears’ toestemming.

Van de lieveling van Amerika tot een melkkoe voor de industrie

Britney Spears financiert de hele operatie die haar gevangen houdt. Ze getuigde dat het team haar legaal dwong om te toeren en om gedurende vijf jaar als residentiële artiest in Las Vegas te werken. Ze vergeleek de onder curatele stelling met mensenhandel: geen privacy, geen vrije dagen, geen zeggenschap over je schema en dan nog eens de gijzelnemers betalen.

Spears’ verhaal toont een middeleeuwse graad van seksisme aan. De mensen met de macht om te beslissen wanneer de onder curatele stelling eindigt, zijn de artsen en advocaten die betaald worden om er op dit moment toezicht op te houden.

Technisch gezien zorgt haar door de rechtbank aangestelde advocaat ervoor dat de curatoren haar bezittingen niet plunderen, maar zelfs zijn tarief van $495/uur wordt betaald uit haar wettelijk gedwongen verblijf in Las Vegas. Haar vader krijgt $130.000 per jaar om curator te zijn, maar daarbovenop heeft hij een beroep gedaan op een rechter om hem 1,5% van de bruto opbrengst van de verdiensten in Vegas te ontvangen.

Dezelfde mensen die al tientallen jaren van haar carrière profiteren, mogen niet vertrouwd worden met haar geestelijke gezondheid en welzijn. In haar getuigenis zei ze: “Ik ben niet gelukkig, ik kan niet slapen, ik ben zo boos dat het krankzinnig is.” En: “ze zouden in de gevangenis moeten zitten…mijn dierbare lichaam dat de afgelopen fucking 13 jaar voor mijn vader heeft gewerkt, proberend zo goed en mooi te zijn, terwijl hij me zo hard laat werken…”

Dit heeft voor miljoenen mensen nogmaals duidelijk gemaakt dat seksisme springlevend is. Het verhaal van Britney maakt ook duidelijk dat het een illusie is dat het volstaat om het glazen plafond te doorbreken. Geen hoeveelheid geld kan de mensheid werkelijk bevrijden van genderonderdrukking zolang dit systeem bestaat.

De samenleving heeft een fundamenteel andere basis nodig om gezonde relaties op te bouwen tussen mannen, vrouwen, en alle mensen die momenteel onderdrukt worden onder het kapitalisme. Onder dit barbaarse systeem heeft niemand enige garantie op lichamelijke autonomie.

#NotJustBritney

Het is geen toeval dat Spears brede solidariteit krijgt in het kielzog van #MeToo, Harvey Weinstein’s veroordeling voor verkrachting, en een generatie van jonge mensen die zich grote zorgen maakt over hun geestelijke gezondheid.

Na een jaar van lockdowns is de geestelijke gezondheid van gewone mensen uiterst kwetsbaar, wat alleen maar erger wordt doordat de heersende klasse dreigt met het beëindigen van stimuleringsmaatregelen en het moratorium op uithuiszettingen. Eén op de vier jongeren had het afgelopen jaar zelfmoordgedachten.

Het was Britney Spears’ mentale inzinking onder de druk van de industrie en het seksisme tegen haar dat de aanzet gaf tot het voogdijschap. Britney Spears was pas 16 jaar oud toen de videoclip voor “Baby One More Time” uitkwam, waarin ze te zien was in een nu iconisch hypergeseksualiseerd schoolmeisjeskostuum.

De seksualisering van jonge vrouwen en gender-gebaseerd geweld zijn verweven in het weefsel van het leven onder kapitalisme, wat de hoofdoorzaak kan zijn van depressie, angst, eetstoornissen, en een hele reeks andere geestelijke gezondheidsproblemen.

Bijzonder stuitend is de draconische aanpak van Spears reproductieve rechten door de curatele, die haar dwingt tegen haar wil een spiraaltje te houden. Vrouwen in de VS hebben meer dan tien jaar lang te maken gehad met Republikeinse aanvallen op abortus en reproductieve rechten.

Antiracistische strijd en activisten voor de rechten van personen met een handicap wezen op de geschiedenis van het Amerikaanse kapitalisme dat gedwongen sterilisatie gebruikte als een instrument om racistisch kolonialisme en slavernij af te dwingen.

De New York Times meldt dat Californië pas in 2014 de sterilisatie van vrouwelijke gevangenen zonder toestemming formeel verbood.

De ervaring van Britney Spears laat zien dat, terwijl arme en onderdrukte vrouwen de overweldigende last dragen van aanvallen op lichamelijke autonomie en geen toegang hebben tot geestelijke gezondheidszorg, de bedreigingen van reproductieve vrijheid en een inadequate aanpak van geestelijke gezondheid de samenleving als geheel treffen.

We moeten een beweging opbouwen die sterk genoeg is om de private zorgindustrie te onttrekken aan het Amerikaanse kapitalisme, en een openbaar zorgsysteem op te bouwen dat inclusieve, reproductieve en geestelijke gezondheidszorg kan garanderen.

Dit is nu des te belangrijker aangezien het Hooggerechtshof ermee heeft ingestemd om een zaak uit Mississippi in behandeling te nemen die de beperkte abortusrechten op basis van de zaak Roe v. Wade kan ontmantelen. Een gerechtelijke uitspraak zal niet zorgen tot minder abortussen, maar deze zullen onveiliger gebeuren.

Net zoals we de rechtbanken die Weinstein in staat stelden om meer dan tien jaar lang een veroordeling voor verkrachting te ontlopen, niet konden vertrouwen, kunnen we er nu niet op vertrouwen dat ze de rechten van vrouwen of de reproductieve vrijheid zullen verdedigen. Dit wordt nog duidelijker in de context van Bill Cosby’s recente vrijlating, die een klap in het gezicht is van de tientallen vrouwen die moedig naar voren zijn gekomen om een eind te maken aan zijn decennialange spoor van roofzuchtig seksueel geweld.

We hebben een bottom-up, socialistische feministische strijd nodig die gebaseerd is op organiseren om verregaand hervormingen af te dwingen.

Hoewel het #MeToo-moment beroemde vrouwen inspireerde om seksisme in de entertainmentindustrie aan de kaak te stellen, zijn het de arbeiders in door vrouwen gedomineerde sectoren zoals de zorg en het onderwijs die nog steeds vechten tegen aanvallen van het politieke establishment op hun lonen, voordelen en veiligheid, zelfs als eerstelijnsarbeiders tijdens de pandemie.

Het was het wijdverbreide fenomeen van de stakingen bij bedrijven als Google en McDonalds dat druk zette om mensen als Weinstein te veroordelen, en concrete veranderingen op de werkplek af te dwingen. We moeten ons organiseren om massaal actie te voeren, en zelfs nog verder te gaan.

Kapitalisme is een bedreiging voor creativiteit

De ervaring van Britney Spears is uniek en angstaanjagend. We zijn er ons van bewust vanwege haar beroemdheid, maar het raakt aan de notities van seksisme die inherent zijn aan een massale, entertainmentindustrie die gericht is op de winst.

Het is een industrie die gekenmerkt wordt door machtige mannen die vrouwen uitbuiten, controleren en de toegang tot carrièremogelijkheden voor vrouwen afschermen.

Zouden jonge mensen vandaag het niveau van paparazzimisbruik en seksistische mediahits waarmee Britney Spears aan het begin van haar carrière te maken kreeg, tolereren? Onlangs werd teruggeblikt op het interview van Diane Sawyers uit 2003.

Daarin gaf ze Spears de schuld van haar breuk met Justin Timberlake en vroeg haar om intieme details van haar seksleven op de nationale televisie te verantwoorden. De sociale media van de millennials is gefocust op de vroege jaren 2000 en het mediagestuurd seksisme waarin overgeseksualiseerde tieners als Spears, Christina Aguilera, de Kardashians en Paris Hilton een grote rol speelden.

Vandaag stalken paparazzi Spears als ze naar therapie gaat.

Het voogdijschap is een extreme uiting van hoe de entertainmentindustrie artiesten, in het bijzonder vrouwen, tot slaaf kan maken door ze onder dreiging van juridische represailles contractueel te laten werken om de opgeblazen salarissen van directieleden, grote ticketlocaties, adverteerders en platenmaatschappijen te financieren – totdat de entertainers niet meer winstgevend of jeugdig zijn.

In een industrie waar de loonkloof tussen mannen en vrouwen en de coöptatie van het grote geld een bedreiging vormen voor verdere artistieke ontwikkelingen, worden individuele artiesten financieel gepest om hun ideeën te exploiteren.

Michaela Coel wees bijvoorbeeld een deal van 1 miljoen dollar met Netflix af om de creatieve controle te behouden over haar serie “I May Destroy You,” over seksueel geweld en de gecompliceerde nasleep daarvan.

Tik Tok, Instagram en Snapchat zijn allemaal krachtige terreinen voor creatieve jongeren om kunst te delen, maar ze zijn niet immuun voor coöptatie door de grotere industrie. Contenthuizen als Hype House en Collab Crib zijn het doelwit van venturebedrijven en grote geldschieters om te investeren in ‘de creatieve economie’.

Het zal er voor de artiesten op aankomen dat ze zich organiseren en nadruk leggen op de rechten van werkenden in de entertainmentsector, waarbij concrete eisen gesteld worden tegen het seksisme en racisme van de industrie en om de invloed ervan op deze platforms aan te pakken.

De Screen Actors Guild (SAG) en de IATSE zouden als instrumenten kunnen worden gebruikt om te laten zien hoe een brede groep werknemers met vergelijkbare belangen met een vakbond over arbeidsvoorwaarden kan onderhandelen.

Gezien hun overlapping en expertise zouden technici en andere werkenden in de sector een bondgenoot kunnen zijn in deze strijd. Grote culturele verschuivingen tegen gendergeweld en onderdrukking vinden hun oorsprong in de strijd van de arbeidersklasse, maar hoe maak je een einde aan systematische discriminatie in een industrie die winst maakt met de sociale en culturele verdeeldheid die door het kapitalisme wordt versterkt?

Voorbeelden van kunstenaars die vechten voor artistieke controle zijn heel belangrijk, maar laten ook zien dat het een zware strijd is die een massale organisatie vereist tegen de uitbuiting van de industrie als geheel.

We kunnen overwinningen behalen op het racisme en seksisme die inherent zijn aan het kapitalisme, maar het systeem dat Britney Spears’ situatie heeft gecreëerd en ervan profiteert, zal nooit een einde maken aan de sociale verdeeldheid die de heersende klasse aan de macht houdt.

De solidariteit die we vandaag zien met Spears’ benarde situatie is een teken van de toenemende woede over vrouwen die elke schijn van lichamelijke autonomie wordt ontzegd.

Dit moeten we aangrijpen om erop te wijzen dat mensen uit de arbeidersklasse kunnen vechten en materiële veranderingen kunnen afdwingen, waaronder een einde aan discriminatie op grond van geslacht, voor sociale voorzieningen om een einde te maken aan geweld op grond van geslacht, om aanvallen op abortus te verslaan, en om degelijke zorg en huisvesting voor iedereen te winnen.

Massale organisatie aan de basis kan het tij keren tegen systematische onderdrukking, en een wereld opbouwen die gebaseerd is op democratisch georganiseerde sociale en economische gelijkheid.

Dit artikel delen :