35 jaar na deze grondwetswijziging, mee geschreven door een aartsbisschop en naar de paus gestuurd voor goedkeuring, is er een strijd gaande om het juk van de katholieke onderdrukking in Ierland af te werpen.
Referendum in Ierland
Er is een referendum uitgeroepen op 25 mei om dit 8e amendement teniet te doen, maar het is een lange strijd geweest om dit bediscussieerd te krijgen in het parlement. De druk kwam direct van bewegingen van onderop, voornamelijk georganiseerd door de socialistisch-feministische organisatie ROSA. ROSA werd opgericht na de dood van Savita Halappanavar, die overleed door complicaties bij de zwangerschap en het onvermogen van de dokter om te opereren als gevolg van het 8e amendement.
Als antwoord op deze voortdurende verschrikkelijke onrechtvaardigheid, stemde een Burgervergadering om het 8e amendement teniet te doen en voor het recht op abortus tot 12 weken. Hun aanbevelingen waren veel radicaler dan alles wat de mainstreampolitici, verkozen om hen te vertegenwoordigen, hadden opgeworpen.
De acties van ROSA en parlementslid Ruth Coppinger van de Socialist Party (onze zusterorganisatie in Ierland) versterkten de druk, onder meer door de aandacht te vestigen op het gebruik van ‘illegale’ abortuspillen. Dit had een belangrijke impact op de beslissende stemming. Het werd zeer duidelijk dat abortussen al gepleegd worden in Ierland, en dat legalisering het veilig zou maken. In het vooruitzicht van het referendum, dat samenvalt met andere belangrijke ontwikkelingen en een radicalisering onder vooral jonge Ierse vrouwen, lopen de spanningen op.
‘We stand with her’
Recent bracht een veel besproken verkrachtingszaak in Noord-Ierland, waarbij een negentienjarige vrouw en professionele rugbyspelers betrokken waren, een breder gevecht tegen onderdrukking onder de aandacht. De rechtszaak was hartverscheurend voor slachtoffers van seksueel geweld. De vrouw werd veel langer ondervraagd dan de beschuldigden, de juryleden gaven haar ondergoed aan elkaar door en een voormalig parlementslid merkte op dat een ‘middenklasse’ meisje niet in dezelfde situatie zou zijn geraakt.
Toen aangekondigd werd dat de rugbyspelers ‘niet schuldig’ bevonden werden, brak een wijdverspreide woede uit. Er ontstonden meteen protestacties en de hashtag #IBelieveHer werd populair. Twee dagen later was er al een grote protestactie onder de noemer ‘We stand with her.’ Er waren duizenden betogers in Dublin en aan het gerechtshof in Belfast. Een onlinepetitie voor een onderzoek naar het gedrag van de rugbyspelers werd 65.000 keer getekend. De Irish Rugby Union en Ulster Rugby kondigden aan dat de contracten van beide spelers, Paddy Jackson en Stuart Olding, verbroken zijn. In de twee dagen na de uitspraak werd al 30.000 euro geschonken aan het verkrachtingscrisiscentrum in Dublin.
Deze acties zijn absoluut monumentaal voor heel Ierland en komen overeen met een wereldwijde stemming. Vrouwen in Polen worden eveneens onderdrukt door een strenge katholieke moraal en vechten om de reactionaire abortuswet te veranderen. Op Internationale Vrouwendag werd een feministische staking uitgeroepen in Spanje, waarbij 5,3 miljoen mensen de straat opgingen tegen seksueel misbruik en de loonkloof. Op veel protestborden tijdens de acties in Ierland van de afgelopen weken stond een citaat van de inspirerende activiste Angela Davis: “Ik accepteer niet langer de dingen die ik niet kan veranderen. Ik verander de dingen die ik niet kan accepteren.” Ook “Genoeg is genoeg” werd een belangrijke slogan. Vrouwen zitten niet te wachten op kleine hervormingen, geruststellingen of bedrieglijke snelle ‘oplossingen’.
“Ik ga niet naar de politie. Ik neem het niet op tegen Ulster Rugby,” was de verschrikkelijke boodschap die de jonge vrouw in Noord-Ierland naar haar vriend stuurde op de ochtend na het misbruik. Vrouwen weten dat het systeem niet aan hun kant staat, maar tegen hen is. Deze machtige mannen worden toch niet gestraft in een cultuur die dit alles beschouwt als ‘kleedkamergeklets.’ We moeten vechten tegen dit uitbuitende systeem dat de machtigsten meer beschermt dan de meest kwetsbaren. ‘Machocultuur’ is ingebed in alle niveaus van de kapitalistische maatschappij: de politie, de rechtspraak en de staat. We weten dat deze instituten er niet voor democratie of gelijkheid zijn, maar dat het instrumenten zijn om verzet van de werkende klasse te onderdrukken. De acties die hiertegen ontstonden, zijn inspirerend. Verandering zal spoedig komen, we willen niet langer wachten. Genoeg is genoeg !